Gumushane ilimiz ve gezilecek yerleri

Bugun gumushane ilimizdeyiz
Aramizda orali yoreden olanlar faydalansin
Muhtemel yuzdebirmilyon ihtimalle antik mezar mahsen tunel yapi kilise ayin yeri gibi gomudefine obje bulunan adresler alttadir

Uyan yer varsa bol resimli konu acip bizide sevindirin hacilar
Pek kiymetli Gümüşhane Şehrinde Bulunan Eski Ermeni Köyleri Yerleşim Yerleri Listesi
Aksöğüt köy - Kelkit - Gümüşhane
1946 MYK: Germürü
1876, 1928 S-Tr, K: Germüri [ Erm garmri "kızıl ..." ]
Aşut köy - Kelkit - Gümüşhane
1876, 1928 S-Tr, K: Aşod [ Erm Aşodi "öz." ]
Belenli köy - Kelkit - Gümüşhane
1928 K: Barduz [ Erm bardéz "bahçe" ]
Bezendi köy - Kelkit - Gümüşhane
1876 S-Tr: Pöküt [ Erm pokud "centiyan" ]
■ Pokud Karadeniz dağlarında çok yaygın olarak bulunan bir dağ çiçeğinin (gentiana) adıdır. Doğu Karadeniz'de birkaç yerde bu isim görülür. SN
Çağlar köy - Kelkit - Gümüşhane
1928 K: Hasud [ Erm hasud "ekinli" ]
Çambaşı köy - Kelkit - Gümüşhane
1928 K: Xınzori [ Erm xntsori "elmalı" ]
■ Köy Hitit coğrafyasında yer aldığından eski adı olan Hinzori'nin Hititçe olma olasılığı yüksek. Hinzuri ya da Hinzori Hititçe elma ve elma bahçesi demektir. ahmet uhri
Doğanca köy - Kelkit - Gümüşhane
1946 MYK: Ençirti
1928 K: Encirti [ Erm ançrti "susuz yer, kurak" ]
Doğankavak köy - Kelkit - Gümüşhane
1928 K: Karlankas [ Erm ]
Gürleyik köy - Kelkit - Gümüşhane
1928 K: Mengüd [ Erm mangud "bebekli" ]
■ Manug, Manga veya Mangud adları genellikle kerametli kabul edilen bebek İsa (veya Meryem ile küçük İsa) tasvirinin bulunduğu kiliselere verilir. SN
Güzyurdu köy - Kelkit - Gümüşhane
1928 K: Sipikör [ Erm surp krikor "Aziz Krikor (öz.)" ]
■ Sipikör/Surpkrikor esasen Kelkit'in güneyindeki dağın (şimdi Keşiş Dağı) adıdır. Hıristiyanlıktan önceki dönemde Anahit Tahtı adıyla anılan kutsal dağdı. 4. yy'da Hıristiyanlığı getiren Aziz Krikor buradaki Anahit tapınağını yıktırdı. SN
Karaçayır köy - Kelkit - Gümüşhane
1928 K: Mırokom [ Erm mor'okom "böğürtlen (veya karadut) ağılı" ]
1516: Morkon
Karşıyaka köy - Kelkit - Gümüşhane
1928 K: Persor [ Erm ]
Kaş bld - Kelkit - Gümüşhane
1928 K: Terbüsek [ Erm tarbsag "saraycık" ]
Öğütlü köy - Kelkit - Gümüşhane
1928 K: Tarbas [ Erm tarbas "bey konağı" ]
■ Erm tarbas/tarabas `bey konağı, saray, yüce kapı, selamlık, huzur` için bk. Acaryan I.634. SN
Örenbel köy - Kelkit - Gümüşhane
1876, 1928 S-Tr, K: Kâlur [ Erm ]
Sütveren köy - Kelkit - Gümüşhane
1928 K: Pernik [ Erm ]
Şenköy köy - Kelkit - Gümüşhane
1928 K: Şén [ Erm şén "köy" ]
Kelkit ilçe - Kelkit - Gümüşhane
1876 S-Tr: Nefsi Çiftlik
1876, 1928 S-Tr, K: Kelkit (idari bölge)
E400 Ag: Kayl ked (neh) [ Erm "kurt deresi" ]
■ Kelkit nehrinin adı antik çağdan beri Erm Kayl ve Yun Lykos olarak kaydedilmiştir. Her iki sözcük `kurt` anlamına gelir. İlçe merkezi 19. yy'da Çiftlik mevkiinde kuruldu. SN
Akbaba köy - Köse - Gümüşhane
1928 K: Ağgi [ Erm ayki? "üzüm bağı" ]
1876 S-Tr: Ağasi
■ Eski adın doğru biçimi tesbit edilemedi. SN
Oylumdere köy - Köse - Gümüşhane
1876 S-Tr: Danzut [ Erm dantsud "armutlu" ]
Özbeyli köy - Köse - Gümüşhane
1876 S-Tr: Xozbirik [ Erm "bir tür bitki" ]
Yaylım köy - Köse - Gümüşhane
1876 S-Tr: Kelaxpur [ Erm kaylağpür "Kayl (Kurt) ırmağı pınarı" ]
Yuvacık köy - Köse - Gümüşhane
1928 K: Gelinpertek [ Erm Kar'npertag ]
Salyazı bld - Köse - Gümüşhane
1876, 1928 S-Tr, K: Posus
Erm: P'osatur'n [ Erm "çukurkapı?" ]
Y100 Hew h42: Germani Fossatum [ Lat "Almanlar hendeklisi" ]
■ İmparatorluk dönemi Roma kaynaklarında anılan Germani Fossatum “Almanlar hendeklisi” adlı yerdir. Fossatum “hendekli” anlamındadır. Erm P'os (“çukur?”) muhtemelen Latince sözcükten uyarlanmıştır.
■ ■ "Fossatum" (Latince), "Φουσσάτον" ‎(Bizans Yunanca) < fossō ‎(Latince: “kazmak”). GEO
Günyüzü köy - Kürtün (Doğankent bucağı) - Gümüşhane
1928 K: Türnik/Törnük [ Erm tr'nig "kapıcık" ]
■ 20. yy başında Türk yerleşimi.
■ Törnük esasen Üçtaş köyünü de içeren Harşit boğazı bölgesinin adıdır. SN
Ekinciler köy - Kürtün - Gümüşhane
1946 MYK: Çerçür
1515, 1928 K: Çerçur [ Erm çarçur "kötü su" ]
■ 20. yy başında Türk yerleşimi.
Kale köy - Merkez (Kale bucağı) - Gümüşhane
1928 K: Kale
1516 Krz 49: Köğanız
Erm: Koğants (pert) [ Erm "Koğ'lar (kalesi)" ]
1928 K: Kovans (idari bölge)
Nazlıçayır köy - Merkez (Kale bucağı) - Gümüşhane
1876, 1928 S-Tr, K: Lorikas [ Erm ]
Yitirmez köy - Merkez (Kale bucağı) - Gümüşhane
1928 K: Leri [ Erm ler'i "dağ (suyu veya köyü)" ]
Y900 B&W 313.: Lerion
■ Leri, Yağmurdere ırmağının ve ırmak çevresinde 14 köyden oluşan bir yerleşim alanının adıdır. Yitirmez (Getirmez?) mahallesi halen yönetim merkezidir. Leri adı bir Ermeni yerleşimini düşündürse de 9. yy'da Rum Ortodoks kilisesine bağlı piskoposluk makamı idi. SN
Övündü köy - Merkez - Gümüşhane
1946 MYK: Punpulik [ Erm ]
Akçalı köy - Şiran - Gümüşhane
1876, 1928 S-Tr, K: Haydürük [ Erm hayturk' "Türkleşmiş Ermeni" ]
Akyayla köy - Şiran - Gümüşhane
1876, 1928 S-Tr, K: Kirtanos [ Erm krtanots "kürtlük" ]
Aksaray köy - Şiran - Gümüşhane
1960 DİE: Alancık
1876, 1928 S-Tr, K: Çirmiş [ Erm ]
Bahçeli köy - Şiran - Gümüşhane
1960 DİE: Aşağı Kulaca
1946 MYK: Gersuduzir
1876 S-Tr: Gersud zîr [ Erm ger'sud "kirazlı" ]
Boğazyayla köy - Şiran - Gümüşhane
1876, 1928 S-Tr, K: Tornik [ Erm t'or'nig ]
Çambaşı köy - Şiran - Gümüşhane
Eski adı: Şinik [ Erm şénig "köycük" ]
Evren köy - Şiran - Gümüşhane
1876, 1928 S-Tr, K: Sefker [ Erm sévkar "karataş" ]
Koyunbaba köy - Şiran - Gümüşhane
1876, 1928 S-Tr, K: Hormonos [ Erm "Rumluk" ]
Yukarıkulaca köy - Şiran - Gümüşhane
1946 MYK: Yukarı Gersud
1876, 1928 S-Tr, K: Gersud balâ [ Erm ger'sud "kirazlı" ]
Akbulak köy - Şiran - Gümüşhane
1876, 1928 S-Tr, K: Norşin [ Erm norşén "yeniköy" ]
Arıtaş köy - Şiran - Gümüşhane
1876, 1928 S-Tr, K: Miyadun [ Erm miyagadun "keşişevi" ]
Bolluk köy - Şiran - Gümüşhane
1876, 1928 S-Tr, K: Pağnik [ Erm pağnik' "ılıca" ]
Atalar köy - Torul - Gümüşhane
1946 MYK: Utku
1928 K: Zımera
Y1914 BSt: Tzimera [ Erm dzmer'a "kışlak" ]
■ 15.04.1942'de Utku köyü adı verildi. SN
Karaca mah Cebeli - Torul - Gümüşhane
Eski adı: Masura [ Erm masur gen. masura "kuşburnu" ]
■ 20. yy başında Rum yerleşimi.
■ Ortodoks Rum ve Müslüman Türklerin ayrı mahallelerde yaşadığı Baladan (Rum adlandırması Palatandon, yöre sakinlerinin ifadesi ile Balant yada Balanat) köyünün, nüfus mübadelesi öncesi tamamı Rumlardan oluşan bir yerleşimi idi Masura mahallesi.
.Sit Alanları .??....
Kelkit, Aşut Köyü Kaletepe Höyüğü 1.Derece Arkeolojik Sit Alanı
Kelkit-Aşut Köyü Çal Tepesi Eski Yerleşimi
Kelkit, B.Cami Mah. Tandırlık Düzü Tepe Üstü Yerleşim Alanı 1. Arkeolojik Sit Alanı
Kelkit, Güzyurdu-Maltepe Düzlüğü Höyük 1. Arkeolojik Sit Alanı
Kelkit,Öğütlü Köyü Nalbant Köprüsü Yanı Höğük 1.Derece Arkeolojik Sit Alanı
Kelkit, Satala Antik Kent 3.Derece Ark.Sit
Kelkit,Söğütlü Beldesi Oyma Kaya Yeraltı Mekanı 1. Arkeolojik Sit Alanı
Köse,Salyazı Beldesi Höyük 3. Derece Ark.Sit
Köse, Akbaba Köyü (Asartepesi) Höyük 1. Ark. Sit Alanı
Köse, Akbaba Hamzalı Tepesi Höyük 1. Ark. Sit Alanı
Köse, Tilkitepe Tümülüsü 1. Drece Ark. Sit
Köse, Yuvacık Köyü Kiliseburnu Sırtı Mevki 1. Ark. Sit
Merkez, Dumanlı Köyü Santa Yerleşimi 1. ve 3.Derece
Merkez, İmera Yerleşimi1. Kentsel ve 3. Derece Ark.
Merkez, Keçikaya Köyü Kırcaova Kalıntılar 1. Arkeolojik Sit Alanı
Merkez, Kov Kalesi 1. Derece Ark. Sit
Merkez, Süleymaniye Mahallesi 3. Doğal ve Kentsel Sit Alanı
Merkez, Yağlıdere Köyü Krom Vadisi 3. Arkeolojik Sit Alanı
Şiran, Araköy Kaya Mezarları 1. Derece Ark.
Şiran, Çakırkaya Köyü Manastır Tepe Höyüğü 1. Ark.
Şiran, Erenkaya Köyü Tepesi Höyük Sit Alanı 1. Ark.
Şiran, Karaköy Tökme Tepe Höyüğü 1. Derece
Şiran, Kavakpınar Köyü Kümbettepe (Ortaköy) 1.ve 3. Ark. Sit Alanı
Köse Maltepe Höyüğü 1. Ark. Sit

Mal bulanındır' Alıntı:

Bugun gumushane ilimizdeyiz
Aramizda orali yoreden olanlar faydalansin
Muhtemel yuzdebirmilyon ihtimalle antik mezar mahsen tunel yapi kilise ayin yeri gibi gomudefine obje bulunan adresler alttadir

Uyan yer varsa bol resimli konu acip bizide sevindirin hacilar
Pek kiymetli Gümüşhane Şehrinde Bulunan Eski Ermeni Köyleri Yerleşim Yerleri Listesi
Aksöğüt köy - Kelkit - Gümüşhane
1946 MYK: Germürü
1876, 1928 S-Tr, K: Germüri [ Erm garmri "kızıl ..." ]
Aşut köy - Kelkit - Gümüşhane
1876, 1928 S-Tr, K: Aşod [ Erm Aşodi "öz." ]
Belenli köy - Kelkit - Gümüşhane
1928 K: Barduz [ Erm bardéz "bahçe" ]
Bezendi köy - Kelkit - Gümüşhane
1876 S-Tr: Pöküt [ Erm pokud "centiyan" ]
■ Pokud Karadeniz dağlarında çok yaygın olarak bulunan bir dağ çiçeğinin (gentiana) adıdır. Doğu Karadeniz'de birkaç yerde bu isim görülür. SN
Çağlar köy - Kelkit - Gümüşhane
1928 K: Hasud [ Erm hasud "ekinli" ]
Çambaşı köy - Kelkit - Gümüşhane
1928 K: Xınzori [ Erm xntsori "elmalı" ]
■ Köy Hitit coğrafyasında yer aldığından eski adı olan Hinzori'nin Hititçe olma olasılığı yüksek. Hinzuri ya da Hinzori Hititçe elma ve elma bahçesi demektir. ahmet uhri
Doğanca köy - Kelkit - Gümüşhane
1946 MYK: Ençirti
1928 K: Encirti [ Erm ançrti "susuz yer, kurak" ]
Doğankavak köy - Kelkit - Gümüşhane
1928 K: Karlankas [ Erm ]
Gürleyik köy - Kelkit - Gümüşhane
1928 K: Mengüd [ Erm mangud "bebekli" ]
■ Manug, Manga veya Mangud adları genellikle kerametli kabul edilen bebek İsa (veya Meryem ile küçük İsa) tasvirinin bulunduğu kiliselere verilir. SN
Güzyurdu köy - Kelkit - Gümüşhane
1928 K: Sipikör [ Erm surp krikor "Aziz Krikor (öz.)" ]
■ Sipikör/Surpkrikor esasen Kelkit'in güneyindeki dağın (şimdi Keşiş Dağı) adıdır. Hıristiyanlıktan önceki dönemde Anahit Tahtı adıyla anılan kutsal dağdı. 4. yy'da Hıristiyanlığı getiren Aziz Krikor buradaki Anahit tapınağını yıktırdı. SN
Karaçayır köy - Kelkit - Gümüşhane
1928 K: Mırokom [ Erm mor'okom "böğürtlen (veya karadut) ağılı" ]
1516: Morkon
Karşıyaka köy - Kelkit - Gümüşhane
1928 K: Persor [ Erm ]
Kaş bld - Kelkit - Gümüşhane
1928 K: Terbüsek [ Erm tarbsag "saraycık" ]
Öğütlü köy - Kelkit - Gümüşhane
1928 K: Tarbas [ Erm tarbas "bey konağı" ]
■ Erm tarbas/tarabas `bey konağı, saray, yüce kapı, selamlık, huzur` için bk. Acaryan I.634. SN
Örenbel köy - Kelkit - Gümüşhane
1876, 1928 S-Tr, K: Kâlur [ Erm ]
Sütveren köy - Kelkit - Gümüşhane
1928 K: Pernik [ Erm ]
Şenköy köy - Kelkit - Gümüşhane
1928 K: Şén [ Erm şén "köy" ]
Kelkit ilçe - Kelkit - Gümüşhane
1876 S-Tr: Nefsi Çiftlik
1876, 1928 S-Tr, K: Kelkit (idari bölge)
E400 Ag: Kayl ked (neh) [ Erm "kurt deresi" ]
■ Kelkit nehrinin adı antik çağdan beri Erm Kayl ve Yun Lykos olarak kaydedilmiştir. Her iki sözcük `kurt` anlamına gelir. İlçe merkezi 19. yy'da Çiftlik mevkiinde kuruldu. SN
Akbaba köy - Köse - Gümüşhane
1928 K: Ağgi [ Erm ayki? "üzüm bağı" ]
1876 S-Tr: Ağasi
■ Eski adın doğru biçimi tesbit edilemedi. SN
Oylumdere köy - Köse - Gümüşhane
1876 S-Tr: Danzut [ Erm dantsud "armutlu" ]
Özbeyli köy - Köse - Gümüşhane
1876 S-Tr: Xozbirik [ Erm "bir tür bitki" ]
Yaylım köy - Köse - Gümüşhane
1876 S-Tr: Kelaxpur [ Erm kaylağpür "Kayl (Kurt) ırmağı pınarı" ]
Yuvacık köy - Köse - Gümüşhane
1928 K: Gelinpertek [ Erm Kar'npertag ]
Salyazı bld - Köse - Gümüşhane
1876, 1928 S-Tr, K: Posus
Erm: P'osatur'n [ Erm "çukurkapı?" ]
Y100 Hew h42: Germani Fossatum [ Lat "Almanlar hendeklisi" ]
■ İmparatorluk dönemi Roma kaynaklarında anılan Germani Fossatum “Almanlar hendeklisi” adlı yerdir. Fossatum “hendekli” anlamındadır. Erm P'os (“çukur?”) muhtemelen Latince sözcükten uyarlanmıştır.
■ ■ "Fossatum" (Latince), "Φουσσάτον" ‎(Bizans Yunanca) < fossō ‎(Latince: “kazmak”). GEO
Günyüzü köy - Kürtün (Doğankent bucağı) - Gümüşhane
1928 K: Türnik/Törnük [ Erm tr'nig "kapıcık" ]
■ 20. yy başında Türk yerleşimi.
■ Törnük esasen Üçtaş köyünü de içeren Harşit boğazı bölgesinin adıdır. SN
Ekinciler köy - Kürtün - Gümüşhane
1946 MYK: Çerçür
1515, 1928 K: Çerçur [ Erm çarçur "kötü su" ]
■ 20. yy başında Türk yerleşimi.
Kale köy - Merkez (Kale bucağı) - Gümüşhane
1928 K: Kale
1516 Krz 49: Köğanız
Erm: Koğants (pert) [ Erm "Koğ'lar (kalesi)" ]
1928 K: Kovans (idari bölge)
Nazlıçayır köy - Merkez (Kale bucağı) - Gümüşhane
1876, 1928 S-Tr, K: Lorikas [ Erm ]
Yitirmez köy - Merkez (Kale bucağı) - Gümüşhane
1928 K: Leri [ Erm ler'i "dağ (suyu veya köyü)" ]
Y900 B&W 313.: Lerion
■ Leri, Yağmurdere ırmağının ve ırmak çevresinde 14 köyden oluşan bir yerleşim alanının adıdır. Yitirmez (Getirmez?) mahallesi halen yönetim merkezidir. Leri adı bir Ermeni yerleşimini düşündürse de 9. yy'da Rum Ortodoks kilisesine bağlı piskoposluk makamı idi. SN
Övündü köy - Merkez - Gümüşhane
1946 MYK: Punpulik [ Erm ]
Akçalı köy - Şiran - Gümüşhane
1876, 1928 S-Tr, K: Haydürük [ Erm hayturk' "Türkleşmiş Ermeni" ]
Akyayla köy - Şiran - Gümüşhane
1876, 1928 S-Tr, K: Kirtanos [ Erm krtanots "kürtlük" ]
Aksaray köy - Şiran - Gümüşhane
1960 DİE: Alancık
1876, 1928 S-Tr, K: Çirmiş [ Erm ]
Bahçeli köy - Şiran - Gümüşhane
1960 DİE: Aşağı Kulaca
1946 MYK: Gersuduzir
1876 S-Tr: Gersud zîr [ Erm ger'sud "kirazlı" ]
Boğazyayla köy - Şiran - Gümüşhane
1876, 1928 S-Tr, K: Tornik [ Erm t'or'nig ]
Çambaşı köy - Şiran - Gümüşhane
Eski adı: Şinik [ Erm şénig "köycük" ]
Evren köy - Şiran - Gümüşhane
1876, 1928 S-Tr, K: Sefker [ Erm sévkar "karataş" ]
Koyunbaba köy - Şiran - Gümüşhane
1876, 1928 S-Tr, K: Hormonos [ Erm "Rumluk" ]
Yukarıkulaca köy - Şiran - Gümüşhane
1946 MYK: Yukarı Gersud
1876, 1928 S-Tr, K: Gersud balâ [ Erm ger'sud "kirazlı" ]
Akbulak köy - Şiran - Gümüşhane
1876, 1928 S-Tr, K: Norşin [ Erm norşén "yeniköy" ]
Arıtaş köy - Şiran - Gümüşhane
1876, 1928 S-Tr, K: Miyadun [ Erm miyagadun "keşişevi" ]
Bolluk köy - Şiran - Gümüşhane
1876, 1928 S-Tr, K: Pağnik [ Erm pağnik' "ılıca" ]
Atalar köy - Torul - Gümüşhane
1946 MYK: Utku
1928 K: Zımera
Y1914 BSt: Tzimera [ Erm dzmer'a "kışlak" ]
■ 15.04.1942'de Utku köyü adı verildi. SN
Karaca mah Cebeli - Torul - Gümüşhane
Eski adı: Masura [ Erm masur gen. masura "kuşburnu" ]
■ 20. yy başında Rum yerleşimi.
■ Ortodoks Rum ve Müslüman Türklerin ayrı mahallelerde yaşadığı Baladan (Rum adlandırması Palatandon, yöre sakinlerinin ifadesi ile Balant yada Balanat) köyünün, nüfus mübadelesi öncesi tamamı Rumlardan oluşan bir yerleşimi idi Masura mahallesi.

Genişletmek için tıkla ...

Selamun Aleykum ustam güzel paylaşım bende bir paylaşım yaptım ustam? saygılar

Garip_sk' Alıntı:

Selamun Aleykum ustam güzel paylaşım bende bir paylaşım yaptım ustam? saygılar

Genişletmek için tıkla ...

Sen demeden ben geregini yazdim yigidim

Mal bulanındır' Alıntı:

Sen demeden ben geregini yazdim yigidim

Genişletmek için tıkla ...

Sağol ustam Allah razı olsun baş tacısın

Burdan dunyanin malini kaldirdilar huplettiler geriye kalan daslari molozlarida bunlar ayikliyii
Sanki buyuk kesif yapmis gibi

@Piccolo buda sana ozel
Gerekirse ilkokul ogretmenini bile bulurum

Ozel arsivden Deyrolle’nin Gümüşhane coğrafyasında bulunduğu yıllarda çizdiği bir gravür günümüze ulaştı. Gümüşhane’nin Vank diye bilinen yerleşim yerinde bir kiliseye ait.

ft
Kilise il merkezinden Gözeler Köyü’ne giderken Vank semtindedir. Yapı dikdörtgen planlı ve ortasında merkezi kubbesi bulunmaktadır. Bizans döneminde yapıldığı sanılmaktadır. Yapının duvarları sağlam durumdadır. Ancak iç duvar düzeyleri yıpranmıştır.

Vank Semti olarak anılan mevkide bulunan Surp Pırgiç Manastırı Gümüşhane’den yaklaşık olarak 3-4 km. uzaklıktadır. Vank Ermenice’de manastır anlamına gelmektedir.

Manastırın çevre duvarları, ana kilisesi ve çevresindeki yapıların büyük bölümü ayaktadır. Surp Pırgiç Manastırı yüzlerce Rum kilisesinin ve onlarca manastırının bulunduğu Gümüşhane yöresindeki tek Ermeni manastırı olarak biliniyor. Bayburt, Erzincan ve Trabzon Ermenileri için kutsal bir ziyaret mekanı olan manastırda ziyaretçilerin konaklaması için inşa edilen başka binalar mevcut idi. 1826 yılında onarıldığı bilinen manastır yapı olarak orijinal özelliklerini korumaktadır.

Kilisenin duvarları büyük oranda sağlam. Kilise, düzgün kesme taştan inşa edilmiş, dikdörtgen planlı ve kubbeli bir yapı. Güneybatı cephesindeki merdivenlerle dışarıdan kilisenin ikinci katına çıkılıyor. Eskiden kilisenin duvarlarının fresklerle süslü olduğu anlaşılıyor, ancak bunların büyük bölümü sökülmüş ya da yok olmuş. Kilisenin herhangi bir kitabesi yok. Ana mekânın üstü kubbeyle, diğer kısımlar kırma çatıyla örtülü.

t
Bu gravürün yerini tespit etmek için çalışma yaparken Arevmedyan Hayastan isimli bir Ermeninin arşivinde bulunan bir fotoğrafla karşılaştım. Gümüşhane Surp Pırgiç manastırı olarak etiketlendiğinden fotoğrafla gravürü karşılaştırıp ikisinin aynı yer olduğunu tespit ettik. Bu gün çatısının ve kubbesinin tamamen yıkık olduğu bilinen kilisenin yakın zamanda çekilmiş kubbeli bir fotoğrafı da gravürün aynı yere ait olduğunu göstermektedir.

Ermenilerin yayınladığı sitelerde 1914’te bölgedeki Ermeni nüfusu 1817 olarak gösterilmektedir.

Gümüşhane'de Rumlar döneminde inşa edilen tarihi Yeşildere Kilisesi kaçak definecilerin uğrak yeri oldu. Moloz taş malzemeli kilisenin iç ve dışında kaçak kazı yapan defineciler, çukurlar kazdı, duvarları oyarak freskleri tahrip etti.
5 yıl öncesine kadar doğal yapısını koruyan kilise, kazılar sonucu büyük hasar aldı.

[Fotoğraf: DHA]

Yeşildere Köyü Muhtarı Erhan Yalçınkaya, tarihi kilisenin son durumunun içler acısı olduğunu belirterek, "Bunlardan bir tanesi de tarihi okulun aşağısında kalan kilise. Biz, burayı defalarca korumak istedik ama kış aylarında köy ıssız olduğu için defineciler rahat kazı yapma imkanı buluyor. Kilise yıllara meydan okuyordu. Ancak definecilerin kazıları sonunda harabeye döndü. Bundan 5 yıl önceye kadar bozulmadan duruyordu. Fakat korunmadığı ve definecilerin altın aradığı için hep kazdığı yapı talan edildi. Kiliseyi harabe bir hale getirdiler" dedi.
"Restore edilmesini istiyoruz"
Yöre halkı kilisenin restore edilerek, turizme kazandırılması istiyor.


Kilisenin çevresinde mezarların olduğunu anlatan Yalçınkaya, şunları söyledi:
"Burada mezar yerleri var. Oralar dahi eşildi. Duvarlarındaki taşlar söküldü. Kilisenin içerisi komple sökülmüş, altın aranmış. Buranın tekrar onarım yapılarak hizmete sunulmasını sağlamaya çalışıyoruz. Köy ihtiyar heyeti olarak, kilisenin restore edilmesini istiyoruz. Burası yapıtlıktan sonra köyümüzün tarihi okuluna bağlantılı olarak turizme kazandırmak istiyoruz."

[Fotoğraf: DHA]

Yeşildere Kilisesi
Kilise, doğu- batı doğrultusunda bazilikal planlı, tek apsisli, tek nefli ve beşik çatılı. Kesme taş, moloz taş malzemeli yapıda yer yer tuğla malzemeye de rastlanıyor.
Doğu cephede yer alan, ana yapıdan daha alçak ve dar tutulan çokgen apsisi, kapı, pencere ve taşıyıcı elemanları, düzgün kesme taş, diğer kısımlar moloz taştan oluşuyor. İç mekanın aydınlatılması, apsis üzerinde yer alan iki uzun mazgal pencere ve güney cephede yer alan dikdörtgen formlu, demir parmaklıklı, taş sövesi haç şeklinde yivlendirilmiş açıklıktan sağlanıyor.
Batı ve güney yönde düz atkı taşlı ve üzerleri kemerle kuşatılan iki kapısı bulunuyor. İç mekanda, taban döşeme taşları tümüyle bozulmuş, tonozu örten taş kaplama yerinden alıyor. Kilise ya