Balkanlar işi gücü bıraktı Osmanlı hazinesi arıyor!

[APOLLONUS]

Güzel faydalı bilgiler mayhem ustam emeğine sağlık

 

[Danieli]

Ali Paş Tepelenes Thesari do të shfaqet vetëm si një tregim që nuk ekziston. Deri sa të vijë koha.

 

[mayhem]

Ali Paş Tepelenes Thesari do të shfaqet vetëm si një tregim që nuk ekziston. Deri sa të vijë koha.

Kelle burda istanbul . Gövde sizin orda . Burda Kale araştırılmalı ailece kafaları kesilmiş saklamıştır büyük ihtimalle .

 

[mayhem]

Güzel faydalı bilgiler @mayhem ustam emeğine sağlık

Bizim Cemal paşanın altınlarını hala arıyorlar buda bulunmaz saklayan işaret bırakacak değilya ara ara dur :200:

 

[SAHBAZ]

vakti saati gelince bir gece ansizin biz gelir aliriz ...OSMANLI TORUNLARI...

 

[mayhem]

hikâyesi ise ilginçtir. Yanya kuşatması sırasında Veli Paşa Preveze’de bulunuyor,Devlete taraftar olmuş babası Ali Paşa’yı direnmekten vazgeçirmeye çalışıyordu.Bunun için ve ailesini de Preveze’ye getirmek maksadıyla babasıyla görüşmeyegiderken söz konusu sandıkları korunması için Konsolosa teslim edip, dahasonra geri verilmek üzere veya kendisine bir şey olursa evlatlarına verilmesişartlarında anlaşılmıştı. Veli Paşa, Kütahya’da oturmaya mecbur edildiğinde,Hüseyin ve Kosta adlı kişiler sandıkları almak üzere Ayamavra’ya gönderilmişti.Ancak, Dimitri daha sonra sandıkların akıbeti ve içinde ne olduğu konusundabir şey bilmediğini ifade etmiştir11. Dimitri, Veli Paşa’nın bunların dışında gizliherhangi bir mal-eşya-parasının varlığından haberdar olmadığınıaçıklamaktadır12Veli Paşa’nın yazıcısı Dimitri’nin sözünü ettiği sandıkların içindekilere aitbilgileri bir defterdeki kayıtlardan edinmekteyiz. Muhtemelen bu defter,Dimitri’nin ifade ettiği, Veli Paşa’nın yazdığı ve kendisinin de Devlete bildirdiğiliste olmalıdır13. Eşyalar değerli olsa gerektir. Çünkü mücevher diyenitelendirilmiş ve sayılarıyla birlikte kaydedilmiştir14. Dimitri, yazmış olduğumektuplardan birinde15 Veli Paşa’nın alacağı ile ilgili başka bilgiler vermektedir.Buna göre, bütün mal varlıklarının defterler tutularak Devlete bildirildiği, sadeceYenişehirli Necip Bey’e 70 bin kuruşluk eşya satıldığı, bu ücretin alınmadığı,Veli Paşa’nın Kütahya’ya gitmek zorunda kalması üzerine bu miktarın o kişiyehibe edildiği ve yazıcısından zimmetine yazmamasını istediği açıklanmaktadır.Dimitri’nin Veli Paşa’nın mal varlığı ile ilgili verdiği bilgi sınırlıdır. Ya gerçektenbilmiyordu ya da bildirmek istememişti.Ali Paşa’nın diğer oğlu Muhtar Paşa’ya gelince; Ankara’daki idamı sırasındaele geçirilen Rumca evrakta Yanya sarayı içinde bodrumda eşyalarının olduğu vebu eşyaların listesi yer almaktadır16. Buna göre bu eşyalar arasında; gümüş vealtından yapılmış, ibrik, şamdan, tas, kahve takımı, çeşitli özellikleri olan giyecek,silah, kumaşlar vs. bulunduğu anlaşılmaktadır. Değerli olduklarını altın vegümüş, ipek, kadife gibi malzemeler kullanılmış olması göstermektedir.İsyan sonrasında ailenin ve onlara taraftar olanların mal varlıklarına devlettarafından el konulmuş ve hemen kayıtlarının tutulması için görevliler___
gönderilmiş, defterleri hazırlanmıştır. İstanbul’da 1821’de yöneticiler tarafındanalınan karar gereğince tüm menkul ve gayrimenkul varlıklar Darphane-i amiretarafından zaptedilecek ve yönetilecekti. Her sancakta tespit edilecek çiftliklerinhem yeniden yapılandırılması hem de layıkıyla yönetilmesi için “çiftlik-ihümayun nazırı” adıyla birer memur gönderilmesi, bunlara uygun miktardamaaş bağlanması, maktu yöntemin geçerli olduğu gelir kaynaklarının iseemaneten idaresi veya mümkün olmazsa iltizama verilmesi kararlaştırılmıştı.Tepedelenli Ali Paşa’nın han, dükkân, menzil vs. gayrimenkullerinin ise tayinolunacak çiftlik nazırları vasıtasıyla ve açık artırma yöntemiyle satılması ve eldeedilen gelirlerin Darphane-i Amire’ye gönderilmesi uygun görülmüştü17. Bukararlar alındıktan sonra hemen görevliler tespit edilerek kararlaştırıldığı şekildegörev yerlerine gitmişlerdir. Örneğin, Tırhala ve İnebahtı’ya giden görevlilerDergâh-ı ali kapıcıbaşılarından Es’ad Ağa ve Mesud Ağa’dır. Düzenlenendefterler İstanbul’a gönderilmiştir18. Yanya ve çevresindeki emlak ve çiftliklerinyazımı en sona bırakılmış, isyanın sona ermesi beklenmiştir. Ali Paşa’nınYanya’da ele geçirilecek malı-mülkünün büyük olması beklendiğinden bununyazılması için Sofya nazırı Hasan Tahsin özel olarak görevlendirilmiştir19.Tepedelenli Ali Paşa’nın ele geçirilen Rumca defter ve evraklarda Yanyakalesindeki hazinesi yer almaktadır. Ayrıca alacakları verecekleri dekaydedilmiştir20. Bu kayıtlarda altınların çok çeşitli olduğu gözlenmektedir. 1818yılı 9 Temmuz itibarıyla Yaldız altını (350,718 adet), İspanya altını (10546 adet),Ceneviz altını (647 adet), Çifteli Beyoğlu altını (8489 adet), Fındık altını(118,683 adet), İstanbul altını (207257 adet), Mısır altını (104659 adet), FındıkRubiyesi (569141 adet) Yirmibeşlik (10288 adet), Cezayir altını (305 adet),Ecnas Kuruş (2786124 adet) vs. çeşit ve miktarda altın ve para bulunmaktadır21.Ali Paşa, Yenişehirli sarraf Sebatay’a tahvil ve poliçe olarak 1820 senesiitibarıyla vermiş olduğu miktar 1.086.143 kuruş tutarındadır. Refail adlı sarraftanalacağı ki, 86614 kuruştur ile miktar 1.172.757’yi bulmaktadır. Çeşitli yerlerden_____
alacağı miktar ise 80.788 kuruştur. 405.248 kese Riyali kayıtlıdır. Ayrıca satışolarak kuyumculara verdiği mücevherler vardır. Bunlar 2540 parça ve 195,5kırat değerindedir. Yine mücevher niteliğinde 631 dirhem altın da kuyumcularaverilmiştir22. Defterde kayıtlı bu rakamlar dönemde önemli miktarlarıoluşturmaktadır.Ali Paşa’nın idamı sırasında Yanya kalesinde kendisine ve eşine ait birsandık içinde 30 bin kuruşluk ufak para ile bazı çekmece ve sandık içinde 21 bin19 buçuk kuruşluk ecnas-ı nakdi toplam 51 bin 19,5 kuruş meblağ bulunmuştur.Çekmece ve sandıklarda bulunan eşya ve mücevherat İstanbul’a gönderilmiştir.Ele geçirilen bu miktarlar Darphane-i amire’ye kaydedilmiş ve bir kısmıordunun masrafları için kullanılmıştır23Ali Paşa ve oğullarının çeşitli vilayetlerin halkından olan alacakları daönemli bir yekün tutmaktadır. Alacaklarını şu başlık altında toplayabiliriz. Çiftliksakinlerinin borçlarından, köylülerin vergi borçlarından, nüzül ve avarız zimmetbedellerinden, tımar cebelü zimmetlerinden, cizye evrakı zimmetlerinden,ağnam sayıcılığı borçlarından, köy aşar bedelinden, çiftlik hâsılatlarından, kışlakiltizamından, mandıraların iltizam bedellerinden vs. Paşa’nın vilayetlerdenyaklaşık 15 milyon kuruşluk alacağı vardı. Bunun dışında iki sarraftan 1.172.757ve başka şahıslardan 80.788 kuruştan toplam 1.252.545 kuruş alacağının olduğutespit edilmektedir24.Çiftlikler konusuna gelince; Ali Paşa ve ailesine ait 900’ün üzerinde çiftlikolduğu araştırmalar sonucunda ortaya çıkmaktadır25. Bunların büyük çoğunluğuYanya, Delvine, Tırhala, Avlonya, Ergiri (Gjirokaster) sancaklarındatoplanmıştır. Yıllık gelirlerinin ise 2 milyon kuruşun üzerinde bir miktar olduğutahmin edilmektedir26. Ali Paşa’nın çiftliklerinin emlak denilenleri, çoğu zeametve tımar27 ve mukataat dâhilinde olup defterhaneli karyelerden ibarettir.

 

[mayhem]

daha önce de belirttiğimiz gibi, Tepedelenli ve oğulları bazen sahibinden, bazenköylülerden bir miktar para karşılığı veya zorla alıp, çiftlik haline getirmişlerdir.Bu usul bir belgede şöyle anlatılmaktadır: Çiftlik denilen karyeden senelikhâsılatından üçte ikisi ahaliye, üçte biri çiftlik sahibine kalıyor, ayrıca zeamet,tımar, mukataa mutasarrıflarına da bamaktu’an öşr veya bir miktar bedelvererek, çiftlik kabul ettiği kurayı muaf gösterip himaye ederek kaza ve sancaktevziatından bunların hâsılatına ait tekâlifi diğer çiftlik olmayan yerlerin halkınayüklemek suretiyle oldukça yüklü miktarlar elde ediyordu28. Daha öncebelirttiğimiz gibi, Ali Paşa ve çocukları ile taraftarları üzerinde olan emlak veçiftlikler öncelikle Darphane-i Amire’ye devredilmiş ve daha sonra gelirleritespit edilmek üzere görevliler gönderilmiştir. Uygulamaya ise, buralarıngüvenilir kişilere emaneten veya iltizam bedeli ödenmek üzere verilmesi şeklindeolmak üzere karar alınmıştır. Özellikle Paşa sancağındaki çiftlikler üzerindeözenle durulmuştur. Onun dışında, Tırhala, Yenişehir(Larissa),Ermiye(Almiros), Dömenik, Badracık, Yanya, Delvine, Elbasan, Selanik,Ağriboz(Evvoia), İnebahtı gibi yerlerdeki çiftlikler öncelikle ele alınmıştır29.Arşivde bu konuya ilişkin değişik tasnifler ve kayıtlarda çok sayıda bilgiyerastlamak mümkündür. Bu yüzden iyi bir taramayı gerekli kılmaktadır.Kayıtların tamamı incelendikten sonra bir araya getirilerek ve karşılaştırılarakçiftliklerin ve gelirlerin tamamı tespit edilebilir. Örneğin bir defterde, Ali Paşa’yaait olarak Selanik sancağına bağlı Karaferye kazasında 22 adet (2’si Yenice-iVardar kazasında), Veli Paşa’ya ait 5 adet çiftlik olduğunu tespit etmekteyiz30.Yanya ve Narda(Arta) ‘da çok sayıda konak, menzil, bahçe, çayır vs. kayıtlarıvardır31. Bunlardan elde edilen gelir miktarları da belirlenmiştir. Buna göre;
şahıslara ihale edilmiş veya üzerinde olan kişiler araştırılarak tekrar onlardabırakılmıştır. Örneğin, Iskarapar mukataası Tepedelenli Ali Paşa ve oğlu SalihBey, Balamayı Rum mukataasının Yanyalı İbrahim, Kördil mukataasının daHüseyin Ağa üzerinde iken 1819-20 senesinden itibaren Darphane-i amirecezapt olunmuştur. Iskarapar mukataası Sadık Marice, Balamayı Rum mukataasıBayram Selefne ve Kördil mukataası Yanyalı Hüseyin adlı kişilere incelenerekverilmiştir33.Tepedelenli ailesinin devletçe el konulan çiftliklerinden, sonraki tarihlerdeonun zamanına ait miktarlarda gelir elde edilmediği, harap olmakta olduğu vebunların eski gelirlerine ulaşabilmeleri için çareler arandığı anlaşılmaktadır34.Ali Paşa’nın mal-mülkü yanında resmi vasfını gösterir nitelikteki eşyaları dageri alınmıştır. Örneğin, hazine mührü Divitdarı Bayram’dadır.16 Haziran 1822-25 B 37 tarihli belgeden anlaşıldığına göre35, bu mührün Darphane-i amiretarafından alınması konusunda Hurşit Ahmet Paşa’ya bir emir gönderilmiştir. Osırada Toskalık bölgesinde bulunan Bayram’a bu emri bildirmek ve mührüalmak üzere kendisine bir görevli gönderildiği, hazine mührü ve elindeki diğermühürlerin kendisinden istendiği ve iade edeceği cevabını verdiği bildirilmiştir.Yanya, Delvine, Avlonya gibi sancaklar Ali Paşa ve evlatlarının hükümsürdükleri önemli merkezlerdi. Buralarda edindikleri mal-mülkün çok olmasıdoğaldı. Bu yerlerin dışında Paşa’nın doğum yeri olan Tepedelen’de bulunanmal ve eşyaları da sayıma tabi tutulmuş, Tezkere-i evvel Salih Muhlis Efenditarafından devlet için alınmış ve yazılmıştır. Bu malların satışı Rumeli valisi veYanya Ordusu Seraskeri Hurşit Paşa’nın görevidir. Paşa’nın onayıyla taşınabilenve satışı gerçekleşen mallardan elde edilen gelirlerden kayıtlı olup 29 bin 537kuruşu Yanya ordusu nüzül masrafına geçirilmiştir. Bu bilgi Yanya Ordusunüzül emini İbrahim Edhem tarafından 10.08.1821-11 Za 236 tarihindebildirilmektedir36. Avlonya Sancağı’ndaki çiftlik vs. 1819-20 yılı hasılatından 15bin kuruş gelirin de tahsili yine Hurşit Paşa’ya havale edilmiştir.Bütün bu çiftlik taşınır-taşınmaz malların dışında Ali Paşa’nın sahip olduğueşyalara bir ekleme yapmak gereği vardır. Bu da sahip olduğu gemilerdir. Diğermallarına olduğu gibi, gemilere de Devlet tarafından el konulmuştur. Tersane-iamireye getirilmek üzere kaptanlar görevlendirilmiştir37. Gemi sayısına gelince: 3barik, 1 fırkate ve 1 korvet dışında 9 adet büyük, küçük gemi, toplam 16 adettir.Buradan Ali Paşa’nın bir deniz gücüne de sahip olduğunu anlamaktayız.

SonuçTepedelenli ailesi, 19. Yüzyıl başlarında, Balkanlar’da ve özellikleYunanistan ve Arnavutluk’ta etkili olmuş bir ailedir. Siyasi etkilerine maddietkileri de katarak yani zengin ve varlıklı bir aile olarak güçlerini artırmışlardır.Maddi güçlerinin kaynağını elde ettikleri çiftliklerin gelirleri oluştururken,taşınmaz mal kiraları da önemli bir miktarı içermektedir. İşte bütün bu mallara,isyandan itibaren Devlet el koymuş, öncelikle görevliler gönderilerek bir tespityapılmış, satılabilenler satılarak bir kısmı ordunun masraflarında kullanılmış, birkısmı hazineye kaydedilmiştir. Satılamayanlar, özellikle çiftlikler, güvenilirkişilere iltizama verilerek veya emaneten yönetilmek üzere görevlendirilmiştir.Bu kişilerin de itibar edilebilecek şahıslar olup olmadığı araştırılmıştır.Darphaneye kaydedilen bütün mal-mülkün defterleri incelendiğinde söz konusumal varlığının ve gelirlerin fazlalığı dikkat çekmektedir. Ancak, isyandan sonrabu gelirlerde bir düşme görülmüş, Devlet eski haline getirmek için güvenilir veyetenekli kişilerin idaresine bırakarak tedbirler almaya çalışmıştır. Burada, çokkısa verebildiğimiz bilgiler, arşiv kaynaklarının geniş bir çalışma ile tamamınınincelenmesi sonucunda detaylarıyla ortaya çıkacaktır. Danieli Burda detaylı yazıyor bazı noktalar .

 

[mayhem]

Manastırın odalarında ölüm kalım mücadelesi sırasında Tepedenli ali paşanın yaralandığı sırada yanındakilere Vasiliki'yi vurun ellerine sağ geçmesin diye son emrini verdiği ancak adamlarının ali paşa öldüğü zaman teslim oldukları rivayet edilir.Hurşit paşa Tepedenlinin hazinesini ortaya çıkarmak için günlerce sorgular .Kira Vasiliski'yi ancak yerini bilmediğini söyler .Hurşit paşa Vasiliski'yi kasadaki kıymetli taşlarla istanbula getirir Kaşıkcı elmasıda bu sayede Hazineye intikal eder.İlginç :3:Önce mecburi 75 kuruş maaşla Bursada ikamete tutulur daha sonra affedilir ve istanbulda fener'de yerleşmesine izin verilir . Daha sonra bir italyan ile evlenip .Tepedenlinin hazinesini ada'da aradığı söylenir . Demekki ya gerçekten bilmiyordu aradığına göre yada para çoktan gitti Danieli Önemli noktalardan biri adadaki evi hem müze yapmışlar şu saatden sonra zor...

 

[APOLLONUS]

Yine güzel ve eşsiz bilgoler mayhem ustam Teşekkürler

 

[Danieli]

Nuk ka të dhëna të reja më?

 

[saftilki]

adamın biri yukarı köyde bir yalan atmış, ve aşağı köye inmiş,
o attığı yalan aşağı köye inene kadar şekil değiştirmiş öyle inandırıcı hal almışki sorma,
adam aşağı köye iner ve o yalanı kendisine anlatırlar,
yalanın sahibi dinler ve allah allaaah bak sen şu işe .
ulaaa az kaldı bende inanıyodum :zuhaha:

boşuna aramayın osmanlı öyle yüksek bir mebla serveti bırakırmı orda hiç?

 

[timur964]

yanlış anlaşılma olmasın diye son kelimeyi kırptım . yalarmı yalamazmı bizi ırgalamasın saftilki