hocam bu işine yarar diye düşündüm yaramaz dersen sil.
1- Anehor (lenger veya gemi demiri); güven, ümit ve ebedi kurtuluşu sembolize eder ve “can lengeri gibi emin ve metin olan o ümidimiz vardır kt perdenin iç tarafına girer oraya önden giden im iz) İsa) Melkisedek tertibi ebedi yen baş kahin olarak girmiştir ” mesajından dolayı büyük bir öneme sahiptir. Bir Hristiyanlık sembolü olarak kullanılan bu işaret, zorluk ve zahmetle-re karşı umut ve imanı gösterir. Bu demir çapalar zamanla gelişerek 3. yüzyılın başında haça benzer bir şekil almaya başlamıştır. Haça gerilmeye işaret etmesi için de bazen üzerine balık figürü yerleştirilmiştir.
2- Balık; ilk dönem Hıristiyanlığında İsa’yı sembolize eden en önemli motiflerden biri olarak görülmüştür Yunanca’da “Iesous Christos Theot.J (Kurtarıcı Tanrının Oğlu İsa Mesihi) cümlesinin ilk harfleri, yine Yunanca’da balık demek olan ICHTHYS ismini teşkil etmektedir. Bundan dolayı ilk dönemlerde yaygın olarak kullanılmıştır.
3- Kuzu: İsa, Tamı Kuzusu olarak görülmektedir.
4- Beyaz Güvercin: Kutsal Ruhun sembolüdür. Genel olarak b~ ve umu-dun da işaretidir.
5- Tavus: İsa’nın yeniden dirilişinin bir sembolü olarak kabul edilmektedir. St.Augustin tavusun etinin uzun süre bozulmadan sağlam olarak kaldığını ifade etmiştir.
6- Pelikan; keffaretin ve kurtuluşun bir sembolü olup duvar resimlerinde, fresklerde ve cam boyamalarda çok kullanılmaktadır. Ayrıca inanışa göre, Pelikan kendisini yaralayıp, ölmemesi için yavrusuna kanından vermektedir. Bu ise, İsa’nın insanın kurtuluşu için kendisini feda etmesine işaret etmektedir.
7- Gemi: Nuh’un gemisine bilmeyenlerin yok olması gibi, Hristiyan olmayanların da kurtuluşa veremeyeceğine göndermede bulunmakta ve havarilerden Petrus’un balıkçılıkla uğraşmasından dolayı ilk dönem kilisesi bunu bir sembol olarak kullanmıştır.
8- Anahtarlar: Papalığın güç ve otoritesinin bir sembolü dür. “Göklerin melekutu anahtarlarını sana vereceğim, yeryüzünde bağlayacağın her şey göklerde bağlanmış olur ve yeryüzünde çözeceğin her şey göklerde çözülmüş olur” eldinde Mesih’e gelen hitaptan ilham alınmıştır.
9- X ve P harfleri; Christos kelimesinin ilk harflerini gösterdiği için kutsal bir sembol olarak kabul edilir. Hristiyan kaynaklarında çoğunlukla Yunanca İsa Mesih’in ilk harflerinden oluşan X P harflerini görmekteyiz ki buna Aziz Andrew haçı da denilmektedir. Çünkü geleneğe göre Aziz Andrew bu şekilde haça gerilmiştir.
10- Alfa Omega: Yunan alfabesinin. ilk ve son harfleri olup İsa da “İlk ve Son”96 olarak nitelendirildiği için Mesih’i sembolize eden önemli bir işarettir.
ll- IHS sembolü IHESUS’un kısaltılmış şeklidir ve çok yaygın bir sembol olup Ortaçağ’da ”İsa’nın Adıyla” bu tarzda söylenmekteydi. Popüler inanışta yaygın olan “Iesus Horninuro Salvator” (İnsanlığın Kurtarı* cısı Mesih) veya “In His Service” (Onun Hizmetinde) monogramlarıyla bir ilgisi yoktur.
12- T harfi (crux commisa veya tau) şeklindeki bu sembol Tertullian. tarafından haçın gerçek formu olarak kabul edilmiştir. İsa geldikten sonra inanan herkesin alnı, Kudüs’te bu şekilde damgalanacaktır. Zaferi sembolize eden bu harf bayrak, sancak ve amblemlerde görülen Yunanca bir harftir. İkinci yüzyıldan kaldığı bilinen bir metinde “T harfi şeklindeki haç nimet, lütuf ve kerem demektir” ibaresi geçmektedir. Birçok kilise babası da T har-fiyle İsa’nın haça gerilmesi arasındaki ilişkiye değinmişlerdir. Bu figüre 2. yüzyıldan kalma zindanlarda sıkça rasdanmaktadır.
13- Crux immisa veya Latin haçı Hristiyanlık dünyasında çok yaygın olarak kullanılmakta ve İsa’nın bu şekildeki bir haçta öldüğüne inanılmakta dır.
14- Bizans haçı: Doğu Katalik ve Doğu Ortodoks Kiliselerince kullanılmakta ve üstteki ikinci haç INRI yazısını, alttaki de İsa’nın çarmıhta ayaklarını koyduğu yeri gösterir.
15- Slav haçı: Doğu Katolik ve Rus Ortodoks Kiliseleri tarafından kullanılan ve Bizans haçına benzeyen bir semboldür. Tek farkı alttaki dayanağın diyagonal olmasıdır. Bu şekildeki yana yatış Mesih’in çarmıhta iken çektiği elem ve ızdırabın sonucudur. Ayrıca düşük tarafın günahkarları ve cehennemi, yüksek tarafın ise göğü ve cenneti işaret ettiğine inanılır. Diğer yandan düşük taraf İsa ile birlikte asılan kötü hırsızı, yüksek taraf ise, cennette onunla birlikte olacağına inanılan iyi hırsızı temsil etmektedir.
16- Yunan haçı: Hristiyanlığın baskı gördüğü dönemlerde çok kolay saklanmaya müsait olması yönüyle öne çıkmış ve daha sonra da devam etmiştir.
17- Kudüs haçı: Haçlıların ha çı olarak da adlandırılır. Avrupalılar Haçlı Seferleri esnasında Müslümanlarla savaşırken Hristiyan askerlerin omuzlarında ve bayraklarında taşıdıldarı bir haç sembolüdür. Beş Yunan haçından oluşmaktadır.
18- Malta haçı; şövalye Aziz Yuhanna’nın faaliyetlerini ve kuruluşunu temsil eder ki, Kudüs’e gelen Hristiyan hacılara hizmet eden ve Haçlı Seferleri esnasında da askerlere yardımda bulunan bir kişidir. Haçın her bir ucun-dald iki sivri yönlerin toplamı sekiz etmekte ve bu da İsa’nın Dağdald Vaazı’nın ilk seldz emrine delalet etmektedir.99 Acı çekme, haçın alttald ucu; umut, zirvesi; çaba, yatay kol un sol uç noktası ve inayet, kol un sağ uç noktası olarak da yorumlanmaktadır.
19- Vaftiz haçı; ild Yunan haçının iç içe geçmiş şeklinden ibaret olup, Christ’in ilk harfi olan X, vaftizin ve yeniden doğuşun sembolüdür. İlk Hıristiyan yapılarında Yunanca Mesih (Xristos) isminin ilk harfini göstermek üze-re X harfi bazen bir balık tarzında resmedilmiştir. Bazen de I ve X harfleri ki her ikisi de Yunanca Mesih İsa (Iesus Xristos) deyiminin ilk harfleri olarak kullanılmıştır.
20- Calvari haçı; iman, ümit ve sevgiyi simgeleyen üç hasarnaklı bir haçtır.
21- İncil haçı; alttaki dört basamakta Dört incili göstermektedir.
22- Crux decusatta veya Aziz Andrew haçı; Roma rakamlarından lü’u göstermekte ve bu din adamının bu tarzda bir haç taşımasından dolayı böyle adlandmlmıştıı:
23- Kelt haçı; İrlanda ve İskoçya bölgelerinin Hıristiyanlaştınlmasını sirngelernekte olan genellikle taştan haçlardır.
24- Petrus haçı; Aziz Petrus öldürüleceği zaman İsa’ya saygısından dolayı onun gerildiği haçın tam tersi bir haçı tercih etmiştir. Bu haç ters çevrilmiş bir Latin haçını andırmaktadır. Son dönemlerde Satanistler de bu haçı kullanmaya başlamışlardır. Çünkü Satanist akımların ayinlerinin bir çoğu, Katolik ayinlerinin alaya alınmış bir uygularnasıdır. Ters çevrilmiş haç, baş aşağı edilip hakarete uğratılmış İsa ve yakarışlarda Tarırı’nın yerine konmuş İblis bunun örneklerindendir.
25- Papalık haçı; Papanın Roma’nın başpiskoposu, Batı’nın patriği ve havarilerin reisi Petrus’un varisi olması şeklindeki üçlü fonksiyonu temsil etmekte ve haçın üst ucunda üç yatay şerit bulunmaktadır.
26-Lorainne haçı; başpiskopos ve patrikler tarafından kullanılan üstte · iki şeridi olan bir haçtır.
27- Çoban; bazı ilk dönem belgelerde İsa’ya işaret etınektedir. Buna göre İsa etrafında birçok hayvanların bulunduğu iyi bir çoban olarak resmedilmiştir. Genelinde kucağında bir veya bazen de sağında ve solunda altışar kuzu, üstünde de güvercin ve değişik kuşlada gösterilir.
Bunların dışında, göz (Tanrının her şeyi bilip görmesi),
alevler (Kutsal Ruh), kaya (bazen İsa, bazen de kilise),
çan (bağlılık ve ihtimam),
mum (İsa’nın dünyanın ışığı olması),
buhur (İsa’nın fazilet ve marifeti, azizlerin duaları. Buhur ilahi otoritenin bir göstergesi olarak Yahudilik’te de önemli bir sernboldür),
zeytinyağı (merhamet ve bağışlama) da Hristiyanlıkta görülen diğer önemli dinsel semboller olarak öne çıkmaktadır.
Diğer yandan, Hristiyan sanatında kutsal balık, şarap ve bir sepet ekmek Evharistiya’yı ve Son Akşam Yemeğini temsil etmektedir.
)
