@Garip_sk
Ground Penetrating Radar: Yeraltı Radarı
Yeraltı Radarı veya genel adıyla Jeoradar (GPR: Ground Penetrating Radar, yakın yüzey araştırmalar için kullanılan yüksek frekanslı elektromanyetik prensiple çalışan jeofizik yöntemdir.
GPR cihazı bir anten, radar sistemi ve klavye, monitor ile teçhiz edilmiş bir bilgisayardan oluşmaktadır. GPR kullanılırken objeye gönderilerek buradan yansıyan dalgadan yansıyan elektromanyetik dalga içindeki veri bilgisi antene gönderilir ve bu bilgiler PC de toplanarak değerlendirilir.
GPR ölçüm düzeneğinde alıcı ve verici antenler veya her ikisinin birarada bulunduğu tek anten kutusu (shielded box) kullanılmaktadır. Verici anten yeraltına yüksek frekansta (genelde polarize olmuş) kısa sinyal halinde radyo dalgaları gönderir. Gönderilen dalga yeriçinde gömülü bir nesneye veya di-elektrik sabiti farklılaşan katman / seviye sınırına rastladığında, alıcı anten bu yüzeylerden yansıyan dalgalardaki varyasyonları kaydeder; ilerleme yönü boyunca zamanın bir fonksiyonu olarak kayıt edilen bu izlere radar izi denilir. Bu sebeple GPR tekniği aslında Sismik Yansıma tekniğine benzemektedir; ancak kaynak akustik değil, EM enerjidir ve sismik metotta kullanılan "akustik empedans" yerine farklı "di-elektrik sabitleri" ölçülmektedir.
Teknik olarak GPR cihazları 80-1200 Mhz arasında çalışan cihazlardır. Bu değerlere göre yüksek frekanslar dalga boyu daha düşük olacağı için derinliği az olan yüzeylerde, düşük frekans değerleri ise dalga boyu daha yüksek olacağı için daha derin olarak çalışılmak istenen yüzey araştırmalarında kullanılır.
Yakın yüzey tanımı özellikle jeoteknik çalışmalar düşünüldüğünde yapı duvar-taban-tavan araştırmalarından (0-2 metre arası girişim derinliğinden) derin yeraltı suyu ve maden haritalama (0-90 metre) derinliklerini kapsayacak şekilde değişkendir.
Buna göre aşağıdaki formül (d) derinliğinde bulunan bir yüzey araştırmasında uygun frekans f = 150 / d √ε MHz eşitliğinden bulunur.
Burada seçilen frekansa bağlı olarak hangi frekansta çalışılırsa o frekansın 3 katı alınır daha sonra da örnekleme teoremş gereğince bunun 2 katı alınarak frekanslar aralıklı olarak toprağa doğru gönderilerek yer altında bulunan objeden yansıyan dalgadan nesnenin şekli ve yeri tespit edilmeye çalışılır. Örneğin 100 Mhz lik bir değerde çalışılan bir GPR ın örnekleme aralIğı 100 X 3 X2 = 600 Mhz olacaktır.
Kaya, Toprak, Kum ve Genç çökeller, Buz / Buzul, Tatlı Su, Asfalt / Kaldırım, Demiryolları / Tünel, ortamlarında kullanılabilmektediR
